Hình ảnh những người đàn ông mặc váy chơi nhạc với chiếc kèn túi (bagpipe) có lẽ đã quá quen thuộc với người Việt Nam khi nhắc đến đất nước Scotland. Những chiếc kèn túi này được xem là nhạc cụ quốc gia và là nhạc cụ tốt nhất để thể hiện bản sắc âm nhạc của các vùng cao nguyên Scotland.
Nhiều người khi nghe tiếng những chiếc kèn bagpipe này vang lên, sẽ thường nghĩ về Scotland như là nơi khơi nguồn của loại nhạc cụ này. Trên thực tế, các di tích khảo cổ cho thấy chiếc kèn này đã bắt đầu xuất hiện từ những năm 1000 trước CN trong văn hóa của người Hitties (1 tộc người cổ từng sinh sống tại lãnh thổ nước Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay). Bên cạnh đó, chiếc kèn này còn xuất hiện trong văn hóa của người Hy Lạp và La Mã cổ đại sau đó du nhập đến các nước Tây Âu vào thế kỷ 13 và đến với Vương Quốc Anh và Scotland vào thế kỷ 14.
Các tài liệu sử sách cho thấy loại nhạc cụ này ban đầu được sử dụng trong quân đội Scotland (thay thế cho tiếng kèn trumpet), và sau này đã hình thành nên đội quân chuyên thổi kèn (Highland Bagpipes) của quân đội nước Anh. Từ đây, chiếc kèn này trở nên nổi tiếng và được phổ biến rộng rãi trên khắp Châu Âu, từ Bồ Đào Nha cho đến nước Nga và giảm độ phổ biến lại vào thế kỷ 19,20.
Trải qua thời gian dài hình thành và phát triển, những chiếc kèn túi có cho mình nhiều vẻ ngoài khác nhau lẫn âm thanh. Tuy nhiên, phổ biến nhất hiện nay, là những chiếc kèn bagpipe được chơi bởi những nghệ nhân vùng cao nguyên Scotland.
Chiếc kèn được thiết kế gồm 3 ống dùng để phát ra âm thanh từ nhạc cụ, với ống thứ 4 có 9 lỗ dùng để điều chỉnh hợp âm và cao độ. Các túi kèn thường được làm từ da cừu hoặc da nai sừng tấm và đường dùng để chứa đầy không khí, các nghệ nhân khi chơi kèn sẽ dùng 1 cánh tay ép vào để đẩy không khí ra. Không thể phủ nhận khi nghe âm thanh phát ra sẽ gợi lên cảm giác về truyền thống tôn vinh thời gian cho những ai yêu thích âm nhạc của vùng cao nguyên Scotland.
Hằng năm, cứ vào mỗi tháng 8, tại Glasgow, Scotland sẽ diễn ra 1 cuộc tranh tài về khả năng biểu diễn những chiếc kèn bagpipes này. Cuộc thi này sẽ diễn ra trong vòng 1 tuần và thu hút rất những nghệ sĩ giỏi nhất trên thế giới đến đây. Sẽ có nhiều sự kiện diễn ra, với các hạng mục thi đấu khác nhau, từ thi đấu độc tấu cho đến những cuộc tranh tài giữa các ban nhạc. Các nghệ sĩ sẽ sử dụng kèn để thể hiện các bài hát truyền thống hoặc các bài hát đương đại phổ biến vào thời điểm. Nếu Quý khách muốn được đến tham quan, trải nghiệm sự kiện văn hóa này của đất nước vùng cao này, thì nên đặt các dịch vụ vé vào cửa, vé máy bay, khách sạn .v.v. từ sớm vì đây là 1 sự kiện rất nổi tiếng và sẽ bán hết vé rất sớm.
Quý khách nghĩ sao về loại nhạc cụ này? Nếu là 1 người thích trải nghiệm 1 cái gì đó mới, việc học cách chơi loại kèn này cũng sẽ là 1 trải nghiệm thú vị. Còn nếu Quý khách không thích việc chơi loại nhạc cụ này, thì hãy thử tìm nghe trên mạng 1 vài bài nhạc để có thể biết rõ hơn vì sao việc thưởng thức loại âm nhạc này đã trở thành 1 biểu tượng của người dân Scotland và phát triển thành 1 lễ hội phổ biến trên toàn thế giới.
--- Theo Khoa Vinh ---
