Nói về bản sắc du mục của người Mông Cổ, khó ai có thể hình dung một lối sống hoang dã, hòa mình vào thiên nhiên ngay giữa guồng quay của sự phát triển công nghiệp trên thế giới. Nhưng đến với Mông Cổ, du khách sẽ được chứng kiến quang cảnh chăn thả gia súc trên thảo nguyên bạt ngàn, trải nghiệm cảm giác ngồi trên lưng ngựa giữa vùng đất bao la, phía xa là những ngọn núi còn hoang sơ cùng với những cơn gió lộng. Tất cả có lẽ đều mang lại cho những người đến đây cảm giác như được nhập vai vào một thước phim từ thời cổ xưa nào đó.
Con người với lối sống du mục nơi đây tìm về thiên nhiên, đến sinh sống ở những nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi. Đây có lẽ cũng là đặc điểm thú vị nhất khiến cho những du khách mong muốn được trải nghiệm cuộc sống du mục, chăn nuôi, săn bắt khát khao được một lần đặt chân đến đất nước này.
Đương nhiên với tất cả những đặc điểm hoang dã này, một ngôi nhà hiện đại với tường gạch và mái ngói giữa thảo nguyên có vẻ sẽ không quá thích hợp. Vậy nơi cư trú truyền thống của người du mục là gì? Cũng giống với những bộ phim du khách đã từng xem, người du mục hầu hết sống trong những căn lều có tên gọi là lều Yurt (hay còn gọi là “Ger” trong tiếng Mông Cổ).
Yurt được làm bằng bốn hoặc năm phần của khung gỗ (gỗ tuyết tùng). Hệ thống đỡ gồm có khana (dàn khung bao xung quanh có dạng lưới), uni (các cột đỡ mái) và toono (vòng tròn thoát khí). Ngoài ra, còn có các trụ đỡ cho toono, cửa ra vào và phần sàn. Phần bạt của lều Yurt gồm 3 lớp, phần mái dùng vải lót cotton mỏng và nhẹ. Phần thân lều được bao phù bởi lớp vải nỉ dày có thể làm bằng da dê hoặc cừu, tùy tuộc vào thời tiết và nhiệt độ, lều có thể được phủ với độ dày mỏng khác nhau. Phần thứ 3 là lớp vải màu trắng bao bọc ngoài cùng, đây là lớp vải dày và có khả năng chống nước. Tùy vào sở thích và điều kiện của mỗi gia đình, người du mục có thể chọn trang trí lều bằng những vật dụng và màu sắc khác nhau. Họ cũng có thể chọn phủ những tấm da lớn lên bề mặt cỏ thay vì dung các tấm gỗ để lót sàn. Đối với người Mông Cổ, hướng Nam là hướng tốt, nên cửa ra vào của Yurt luôn hướng về phía Nam. Với tính chất dễ dàng tháo lắp và di động, lều Yurt là lựa chọn tốt nhất cho người du mục với lối sống di chuyển nhiều.
Để hòa nhập vào văn hóa du mục nổi tiếng của người Mông Cổ, du khách có thể chọn ngủ trong lều của người bản địa, giúp họ chăn cừu và hòa mình vào lối sống cùng với thiên nhiên. Với bản chất là sự hiếu khách, du khách có thể tiếp cận người dân địa phương một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, mỗi nơi đều sẽ có những nguyên tắc riêng: Tất cả vũ khí phải để bên ngoài; không bước lên bục cửa hoặc bám vào sợi dây ở cửa; phải hướng đôi chân vào lò sưởi;… Ngoài ra, khi chọn Mông Cổ làm điểm đến, du khách cần nhớ phải luôn đáp trả lại sự hào phòng của người bản xứ. Khi đến thăm các gia đình, hãy nhớ chuẩn bị một món quà cho những đứa trẻ nhé.
